کد مطلب:182660 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:232
شبهه افکنی
در پیرامون موضوع، به خصوص جریان دوران خلافت عمر شبهه افكنی هایی شده كه همسر شدن یك شاه زاده ایرانی را با امام حسین علیه السلام مورد تردید قرار داده است. برخی نویسندگان هم همت گماشته اند تا این شبهه ها را ساماندهی نموده، در قالب دلیل عنوان نمایند.اگر پژوهش اینان مستند باشد از ارزش و اعتبار بهره ور، و در غیر این صورت تنها در حد شبهه افكنی بوده كه با توضیحاتی كه در اطراف آنها داده می شود، ممكن است زدوده شوند. و چون بیشترین شبهه افكنی از جانب یكی از نویسندگان معاصر می باشد [1] ، با طرح شبهه های ایشان به همراه پاسخ، ممكن است سایر شبهه ها نیز زدوده شوند.
شبهه نخست را به سند روایت و یا داستان نخست كه در دیرینه ترین منابع، مانند بصائر الدرجات آورده شده است، متوجه
[ صفحه 42]
نموده اند.كه چون یكی از راویان روایت «عمرو بن شمر» است و رجالیون مانند نجاشی و ابن غضایری نه تنها ایشان را توثیق ننموده اند، بلكه تضعیف نیز كرده اند. با تضعیف سند روایت و با توجه به فاصله زمانی محمد بن حسن صفار تا عصر امامان معصوم، روایت از لحاظ سند مخدوش و غیر قابل اعتماد خواهد بود.
شبهه دوم در مورد محتوا و متن همین روایت است كه چگونه می شود با ورود یك پادشاه زاده به مسجد، آن محفل نورانی شود؟! زیرا منظور از نورانیت یك امر واقعی است، نه مجازی. نویسنده محترم در شگفت است كه چگونه نورانیت واقعی شكل می گیرد. زیرا روایت سخن امام را انتقال می دهد و نمی شود یك امر مجازی مانند جاه و جلال منظور باشد!
شبهه سوم كه باز بر متن روایت مطرح شده، این كه چگونه امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید دختران پادشاهان را نمی توان به عنوان برده فروخت! مگر دختران پادشاهان چه تفاوتی با دیگران دارند؟! و اگر این نكته یك حكم فقهی است، باید با شواهد قرآنی و یا با گفتار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مورد تأیید قرار گیرد و چون هیچ آیه و روایتی آن را تأیید نمی كند، نمی تواند یك حكم فقهی باشد.
شبهه چهارم كه آن را نیز به متن و محتوای این روایت متوجه ساخته اند، این كه چگونه دختر پادشاه با مشاهده سیاه بختی خویش هرمز را مورد نفرین قرار می دهد. هرمز كه به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بی ادبی نكرده بود. بی ادبی نسبت به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم از خسرو پرویز پسر هرمز نقل شده
[ صفحه 43]
است كه نامه حضرت را نپذیرفت و پاره كرد [2] چرا هرمز مورد نفرین قرار می گیرد؟!
شبهه پنجم این كه چگونه امام سجاد علیه السلام به دو تبار خویش، از جانب پدر «قریش» و از جانب مادر «فارس» افتخار می كند؟! مگر همه تبار قریش و یا فارس از برتری و فضیلت بهره مند است، كه این گونه حضرت به تبار خویش افتخار می كند؟ اگر چنین باشد تمام قریش از جمله ابوسفیان و فرزندان وی مانند معاویه و یزید بر دیگر مسلمانان به ویژه صحابه بزرگوار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم برتری دارند! و نیز امام سجاد علیه السلام از سلاله پیامبران است و پیامبرزاده ای چون حضرت از افتخار به تبار فارس كه احیانا مجوس می باشند بی نیاز است!
شبهه ششم این كه زمان فتح ایران در زمان عمر به سال 23 هجری بازگشت دارد و مشهور نویسندگان ولادت علی بن الحسین علیه السلام را در سال 38 می نگارند و بین این دو زمان حدود چهارده سال فاصله وجود دارد؛ چگونه این خانم در این مدت نازا بوده، آنگاه فرزند به دامن آورده است؟
شبهه هفتم این كه مكان درگیری مسلمانان با ایرانیان در زمان عمر مداین بوده و یزدگرد خود در مداین بوده و پیش از دسترسی سپاه اسلام به آنها، هنگام مشاهده آثار شكست، خود به همراه خدم و حشم خویش از آنجا به قم گریخته، آنگاه به كاشان رفته و سپس به اصفهان و كرمان فرار می كند، در نهایت در مرو به دست آسیابانی كشته می شود. در این گیرو دار همراهانش همگی وی را همراهی
[ صفحه 44]
می نموده اند. در جایی نقل نشده است كه دختران وی از دائره ی امنیتی جدا و به اسارت دشمن درآمده باشند!
شبهه هشتم، همخوانی نداشتن سه جریان با یكدیگر از ارزش و اعتبار آنها می كاهد. زیرا افزون بر تفاوت زمانی و مكانی سه جریان كه هر كدام به دوران یكی از زمامداران اسلامی و هر كدام در یكی از فتوحات مطرح می باشند؛ از لحاظ دیگر نیز همخوانی ندارند. در برخی سخن از ازدواج آنها و در برخی از بخشش آنها و در برخی دیگر حتی ازدواج آنها مورد تردید است.
آنگاه جریان افسانه بودن بی بی شهربانو در كوه های اطراف شهر ری نیز بر این موضوع افزوده شده است؛ كه چون جریان پنهان شدن شهربانو همسر امام حسین علیه السلام در این كوه، بی پایه و افسانه است، لذا در اصل وجود چنین بانویی كه با امام حسین علیه السلام ازدواج نموده باشد تردید ایجاد نموده است.
امثال این نوع شبهه ها باعث تردیدهای فراوان شده و برخی نیز بر این باور شده اند كه داستان یك امری ساختگی و مجعول تاریخ است و انگیزه های حكومت داران مانند بنی امیه در ساختن آن نقش داشته است. چرا كه خواسته اند مشابه چنین پیوندی را برای برخی بنی امیه (ولید بن عبدالملك) بسازند، كه برخی پادشاه زادگان ایرانی با وی نیز ازدواج نموده اند. [3] .
شبهه نخست را به سند روایت و یا داستان نخست كه در دیرینه ترین منابع، مانند بصائر الدرجات آورده شده است، متوجه
[ صفحه 42]
نموده اند.كه چون یكی از راویان روایت «عمرو بن شمر» است و رجالیون مانند نجاشی و ابن غضایری نه تنها ایشان را توثیق ننموده اند، بلكه تضعیف نیز كرده اند. با تضعیف سند روایت و با توجه به فاصله زمانی محمد بن حسن صفار تا عصر امامان معصوم، روایت از لحاظ سند مخدوش و غیر قابل اعتماد خواهد بود.
شبهه دوم در مورد محتوا و متن همین روایت است كه چگونه می شود با ورود یك پادشاه زاده به مسجد، آن محفل نورانی شود؟! زیرا منظور از نورانیت یك امر واقعی است، نه مجازی. نویسنده محترم در شگفت است كه چگونه نورانیت واقعی شكل می گیرد. زیرا روایت سخن امام را انتقال می دهد و نمی شود یك امر مجازی مانند جاه و جلال منظور باشد!
شبهه سوم كه باز بر متن روایت مطرح شده، این كه چگونه امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید دختران پادشاهان را نمی توان به عنوان برده فروخت! مگر دختران پادشاهان چه تفاوتی با دیگران دارند؟! و اگر این نكته یك حكم فقهی است، باید با شواهد قرآنی و یا با گفتار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مورد تأیید قرار گیرد و چون هیچ آیه و روایتی آن را تأیید نمی كند، نمی تواند یك حكم فقهی باشد.
شبهه چهارم كه آن را نیز به متن و محتوای این روایت متوجه ساخته اند، این كه چگونه دختر پادشاه با مشاهده سیاه بختی خویش هرمز را مورد نفرین قرار می دهد. هرمز كه به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بی ادبی نكرده بود. بی ادبی نسبت به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم از خسرو پرویز پسر هرمز نقل شده
[ صفحه 43]
است كه نامه حضرت را نپذیرفت و پاره كرد [2] چرا هرمز مورد نفرین قرار می گیرد؟!
شبهه پنجم این كه چگونه امام سجاد علیه السلام به دو تبار خویش، از جانب پدر «قریش» و از جانب مادر «فارس» افتخار می كند؟! مگر همه تبار قریش و یا فارس از برتری و فضیلت بهره مند است، كه این گونه حضرت به تبار خویش افتخار می كند؟ اگر چنین باشد تمام قریش از جمله ابوسفیان و فرزندان وی مانند معاویه و یزید بر دیگر مسلمانان به ویژه صحابه بزرگوار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم برتری دارند! و نیز امام سجاد علیه السلام از سلاله پیامبران است و پیامبرزاده ای چون حضرت از افتخار به تبار فارس كه احیانا مجوس می باشند بی نیاز است!
شبهه ششم این كه زمان فتح ایران در زمان عمر به سال 23 هجری بازگشت دارد و مشهور نویسندگان ولادت علی بن الحسین علیه السلام را در سال 38 می نگارند و بین این دو زمان حدود چهارده سال فاصله وجود دارد؛ چگونه این خانم در این مدت نازا بوده، آنگاه فرزند به دامن آورده است؟
شبهه هفتم این كه مكان درگیری مسلمانان با ایرانیان در زمان عمر مداین بوده و یزدگرد خود در مداین بوده و پیش از دسترسی سپاه اسلام به آنها، هنگام مشاهده آثار شكست، خود به همراه خدم و حشم خویش از آنجا به قم گریخته، آنگاه به كاشان رفته و سپس به اصفهان و كرمان فرار می كند، در نهایت در مرو به دست آسیابانی كشته می شود. در این گیرو دار همراهانش همگی وی را همراهی
[ صفحه 44]
می نموده اند. در جایی نقل نشده است كه دختران وی از دائره ی امنیتی جدا و به اسارت دشمن درآمده باشند!
شبهه هشتم، همخوانی نداشتن سه جریان با یكدیگر از ارزش و اعتبار آنها می كاهد. زیرا افزون بر تفاوت زمانی و مكانی سه جریان كه هر كدام به دوران یكی از زمامداران اسلامی و هر كدام در یكی از فتوحات مطرح می باشند؛ از لحاظ دیگر نیز همخوانی ندارند. در برخی سخن از ازدواج آنها و در برخی از بخشش آنها و در برخی دیگر حتی ازدواج آنها مورد تردید است.
آنگاه جریان افسانه بودن بی بی شهربانو در كوه های اطراف شهر ری نیز بر این موضوع افزوده شده است؛ كه چون جریان پنهان شدن شهربانو همسر امام حسین علیه السلام در این كوه، بی پایه و افسانه است، لذا در اصل وجود چنین بانویی كه با امام حسین علیه السلام ازدواج نموده باشد تردید ایجاد نموده است.
امثال این نوع شبهه ها باعث تردیدهای فراوان شده و برخی نیز بر این باور شده اند كه داستان یك امری ساختگی و مجعول تاریخ است و انگیزه های حكومت داران مانند بنی امیه در ساختن آن نقش داشته است. چرا كه خواسته اند مشابه چنین پیوندی را برای برخی بنی امیه (ولید بن عبدالملك) بسازند، كه برخی پادشاه زادگان ایرانی با وی نیز ازدواج نموده اند. [3] .
[1] دكتر سيد جعفر شهيدي، زندگاني علي بن الحسين (ع)، از صفحه 10 به بعد.
[2] مكاتيب الرسول، ج 1، ص 92.
[3] وفيات الاعيان، ج 3، ص 267.